Tinh hoa văn hóa ẩm thực 3 miền  Bắc Trung Nam ở Việt Nam

Từ Bắc chí Nam  trên đất nước hình chữ S, mỗi nền ẩm thực đều là sự hòa quyện tuyệt vời giữa đất trời và tài nghệ người vào bếp. Mỗi món ăn gửi gắm trong đó cả nét đẹp văn hóa và phong tục độc đáo. Cá Gỗ Vietnamese Restaurant mời bạn đến khám phá những tinh hoa ẩm thực 3 miền đầy màu sắc này. 

I. Một số nét tương đồng trong ẩm thực 3 miền ở Việt Nam

Việt Nam, đất nước của những hương vị, nơi mỗi miền kể một câu chuyện ẩm thực riêng bằng những nguyên liệu mộc mạc mà tinh tế. Tuy vậy, ẩm thực 3 miền Việt Nam vẫn hướng đến chung một ý niệm về sự hài hoà hương vị và cách thức chế biến sáng tạo nhưng dân dã, thuần giản.

1. Món ăn thanh vị, hạn chế dầu mỡ

Bữa cơm thường ngày của người Việt vốn giản dị nhưng kết hợp đầy khéo léo. Khác với phong cách tập trung vào vị đạm của người phương Tây hay đề cao gia vị màu mỡ của đất nước Trung Quốc, hoặc đậm đà hương vị cay nồng của các món ăn đến từ Ấn Độ, ẩm thực Việt Nam 3 miền thanh vị và tươi mát hơn.

Là đất nước có khí hậu nhiệt đới thích hợp trồng đa dạng thực vật, người Việt ưa thích vị thanh mát của rau củ. Người dân ưu tiên lựa chọn phương pháp chế biến luộc, hấp hay hầm canh để giữ nguyên vị tự nhiên. Bên cạnh đó, thực khách có thể cảm nhận được ẩm thực Việt hạn chế dầu mỡ, tốt cho sức khoẻ. Mỗi món ăn, dù là chính hay phụ, đều được chăm chút chỉn chu, nêm nếm hòa hợp.

2. Đa dạng và hài hòa

Sự hài hòa trong ẩm thực Việt Nam thể hiện rõ nét qua sự cân bằng giữa các vị chua, cay, mặn, ngọt, tạo nên những hương vị đặc trưng. Mỗi món ăn được chế biến tỉ mỉ, vừa ngon miệng vừa đẹp mắt, hấp dẫn. Ẩm thực 3 miền Bắc Trung Nam còn là sự kết tinh của triết lý Âm Dương thông qua việc sử dụng các nguyên liệu có tính nhiệt (dương) và tính hàn (âm). Ví như ốc hay mực hấp (hàn) được chấm với mắm gừng (nhiệt) thì ngon miệng, dễ tiêu hóa.

Nổi bật có thể kể đón món Bún bò, đại diện cho sự đa dạng và phong phú của ẩm thực 3 miền. Miền Bắc với bún bò thanh tao, nước dùng trong veo, ngọt dịu từ xương bò ninh kỹ. Miền Trung lại mang đến bún bò Huế đậm đà, cay nồng, với sắc đỏ đặc trưng của dầu điều và hương thơm của mắm ruốc. Còn miền Nam, bún bò lại phảng phất chút ngọt ngào, béo ngậy cùng cọng bún to hơn, kết hợp cùng các loại rau thơm. 

Từ bữa cơm gia đình ấm cúng đến những buổi tiệc sang trọng, người Việt luôn tìm kiếm niềm vui và sự thăng hoa trong từng hương vị, vượt lên trên cả nhu cầu dinh dưỡng thông thường. Bởi lẽ, ẩm thực Việt Nam không đơn thuần chỉ là thưởng thức hương vị, mà còn là văn hóa, là tình cảm, là tâm hồn của một dân tộc. 

3. Hương vị đậm đà

Mỗi món ăn đều được tinh chỉnh gia vị để đạt đến sự cân bằng về hương vị. Người Việt đã thể hiện sự tỉ mỉ, khéo léo trong từng công đoạn nêm nếm, để mỗi món ăn đều đạt đến sự “đậm đà, tròn vị”.

Gia vị trong ẩm thực 3 miền Việt Nam là cả một thế giới hương thơm và màu sắc, từ thảo mộc, rau thơm đến những gia vị đặc thù như riềng, sả, ớt, tỏi… Mỗi loại gia vị đều có vai trò riêng làm nên sự khác biệt trong mỗi món ăn. 

Không chỉ dừng lại ở việc nêm nếm, người Việt còn khéo léo vận dụng các phương pháp chế biến như hầm, kho, rim, giúp gia vị thấm sâu vào từng thớ thịt, từng cọng rau. Chính sự kết hợp tinh tế giữa gia vị và cách chế biến đã tạo nên nét nổi bật của ẩm thực 3 miền: thanh nhẹ mà vẫn đậm đà, dư vị lắng đọng sau khi thưởng thức.

4. Văn hóa và phong tục khi dùng bữa

Đối với nền ẩm thực 3 miền Bắc Trung Nam, đũa không chỉ là một công cụ ăn uống mà còn là biểu tượng của sự tinh tế và linh hoạt. Chúng ta dùng đũa để gắp từng hạt cơm, cọng rau, miếng thịt một cách nhẹ nhàng, thể hiện sự trân trọng đối với thức ăn và công sức của người nấu. Tuy nhiên trong văn hóa Việt, việc gõ đũa vào nhau, vào bát hay các vật dụng khác là điều kiêng kỵ. Bởi nó thể hiện sự thiếu tôn trọng và có thể mang lại điều không may.

Hiện nay, thói quen ăn uống của người Việt cũng đang dần thay đổi theo nhịp sống hiện đại. Tuy vậy, bữa cơm gia đình vẫn là một văn hóa ẩm thực Việt Nam 3 miền đẹp mà người Việt luôn gìn giữ. Bữa cơm là dịp để gia đình quây quần, trò chuyện và chia sẻ.  Bữa cơm gia đình, bên mâm cơm tròn trịa, là dịp để các thành viên quây quần, sẻ chia những câu chuyện thường nhật, gắn kết tình thân. 

“Ăn trông nồi, ngồi trông hướng” cũng là một nét đẹp văn hóa trong ẩm thực 3 miền Việt Nam, nhắc nhở mỗi người về sự tôn trọng và quan tâm đến người khác. Trước khi thưởng thức món ăn, chúng ta thường mời nhau một cách thân tình, thể hiện sự hiếu khách và tình cảm gắn bó. 

II. Tìm hiểu những nét đặc trưng của ẩm thực 3 miền Bắc Trung Nam

Mỗi vùng đất trên dải đất hình chữ S mang trong mình những nét văn hóa độc đáo, không thể trộn lẫn, đặc biệt là trong ẩm thực.

1. Đặc trưng ẩm thực miền Bắc – Thanh tao và tinh tế

Ẩm thực miền Bắc là sự kết tinh của sự khéo léo và tỉ mỉ, thể hiện rõ nét qua từng món ăn được chế biến công phu. Nhất là trong những dịp lễ tết với mâm cao cỗ đầy, bốn bát sáu đĩa đẹp mắt, ngon miệng. Ẩm thực nơi đây như một bức tranh thủy mặc, thanh tao và nhã nhặn, không phô trương mà sâu lắng, để lại dư vị khó quên. 

Sự hài hòa ấy đến từ cách nêm nếm vừa phải, sử dụng các loại gia vị đặc trưng. Nước mắm, mắm tôm, giấm bỗng, mẻ… tạo nên vị chua dìu dịu, mặn mà vừa đủ, không quá cay, ngọt hay béo. Ẩm thực miền Bắc còn mang nét riêng từ các loại rau gia vị đặc trưng của vùng núi phía bắc như mắc khén, hạt dổi, trong khi vẫn giữ được sự cân bằng trong hương vị.

2. Đặc trưng ẩm thực miền Trung – Đậm đà, cay nồng vị quê hương

Tựa sơn hướng thủy, miền Trung được thiên nhiên ưu ái ban tặng nguồn nguyên liệu phong phú, đa dạng từ rau củ thiên nhiên đến các loại hải sản. Vị cay nồng của ớt, như linh hồn của ẩm thực nơi đây, hòa quyện cùng vị mặn mòi của biển, vị ngọt của củ quả, tạo nên những món ăn đậm đà, thấm đẫm bản sắc quê hương. 

Ẩm thực miền Trung so với ẩm thực 3 miền thì nổi bật với sự đậm đà, đặc biệt là những món ăn như thịt heo kho ruốc sả hay khô cá rim mặn, thường được chuẩn bị vào mùa mưa bão. Khí hậu khắc nghiệt đã hun đúc sự sáng tạo, khiến người dân tận dụng các nguyên liệu quen thuộc như mắm ruốc, sả, ớt, tiêu để tạo ra hương vị nồng nàn. Mỗi món ăn phản ánh nét đặc trưng của con người miền Trung: mạnh mẽ, kiên cường nhưng cũng đầy tinh tế.

3. Đặc trưng ẩm thực miền Nam – Ngọt ngào, giản dị và chân chất

Trong ẩm thực 3 miền, ẩm thực miền Nam nổi bật với những đặc sản của vùng đồng bằng, sông nước. Dấu ấn của miền đất trù phú đầy ngọt ngào, len lỏi trong từng món ăn. Những bát chè thơm béo ngậy, với sự kết hợp hài hòa giữa các loại đậu, trái cây và nước cốt dừa, mang đến cảm giác mát lành, sảng khoái. Bên cạnh đó, vựa trái cây miền Nam quanh năm phong phú, tươi ngon và mọng nước như xoài cát, chôm chôm, mít, sầu riêng,…

Mỗi món ăn miền Nam là một câu chuyện kể bằng hương vị. Vị ngọt béo của nước cốt dừa, vị chua thanh của me hòa quyện, làm nên ẩm thực miền Nam phong phú. Sự phóng khoáng của con người miền Nam thể hiện qua cách chế biến đơn giản, không cầu kỳ, nhưng vẫn đủ sức làm say lòng thực khách. Ví dụ như món gỏi cuốn Nam Bộ hay là món ăn cơm kiểu ăn với xoài, dưa hấu,…tuy lạ nhưng đầy hấp dẫn.

III. Gợi ý một số đặc sản nổi tiếng ở 3 miền Việt Nam

Cá Gỗ Vietnamese Restaurant giới thiệu một số món ăn đặc sản nổi tiếng của nền ẩm thực 3 miền Bắc Trung Nam.

1. Đặc sản nổi tiếng ở miền Bắc

Nhắc đến ẩm thực miền Bắc là phải nhớ đến món phở Hà Nội – quốc túy của ẩm thực 3 miền Việt Nam, món ăn làm ấm lòng thực khách trong những ngày se lạnh. Nếm thử một thìa nước dùng, ta cảm nhận được vị ngọt thanh của xương bò, quyện cùng hương thơm thoang thoảng của quế, hồi, thảo quả. Thịt bò mềm, tan ngay trong miệng, hòa cùng sợi phở trắng mịn, hành lá xanh mướt. 

Hay chả cá Lã Vọng, món ăn của nền ẩm thực 3 miền mang hồn cốt Hà thành xưa với sự độc đáo ở cách thưởng thức. Cá lăng nướng vàng ươm, thơm lừng, được đảo đều trên chảo mỡ sôi, tỏa hương thơm ngây ngất. Thực khách tự tay trộn đều cá nóng hổi với bún rối, lạc rang, rau thơm, rồi chấm vào bát mắm tôm đậm đà. Mỗi miếng chả cá như tan ra trong miệng, để lại dư vị khó quên.

Bên cạnh đó, miền Bắc cũng nổi tiếng với bún thang, cốm làng Vòng, me chua Thanh Hóa, bánh cuốn Thanh Trì, chả mực Quảng Ninh, khâu nhục Lạng Sơn canh chua cá rô đồng,… Tất cả đều mang nét riêng, nhưng toát lên sự thanh lịch, nhẹ nhàng của ẩm thực miền Bắc.

2. Đặc sản nổi tiếng ở miền Trung

Nhắc tới miền đất thân thương miền Trung, ta nhớ ngay đến Mì Quảng, một món ăn dân dã mà đậm đà. Sợi mì vàng ươm, dày dặn, làm từ bột gạo xay mịn, chan trong nước lèo đậm đà, thơm phức mùi tôm thịt, đậu phộng rang giòn tan. Thịt heo, tôm tươi, cùng các loại rau sống, bánh tráng nướng giòn tạo nên một bức tranh ẩm thực đầy màu sắc, hấp dẫn. 

Miền Trung, vùng đất nổi tiếng với những loại mắm, đã tạo nên một món ăn độc đáo mang tên bún mắm nêm Đà Nẵng. Sự kết hợp hài hòa giữa bún tươi, thịt heo quay giòn rụm, chả bò thơm lừng, cùng đủ loại rau sống tươi mát. Tất cả được trộn đều trong thứ nước chấm mắm nêm đặc sản, tạo nên một hương vị mới lạ. Vị mặn mòi của mắm, vị ngọt của thịt, vị chua cay của ớt tỏi, tất cả hòa quyện vào nhau. 

Bánh bèo, bánh nậm, bánh bột lọc Huế hay hến xào, cao lầu Hội An, bánh xèo,.. tuy dân dã nhưng hương vị lại đậm đà, mang đậm nét ẩm thực miền Trung. Nếu có cơ hội đến miền Trung, quý khách đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức các món ăn đặc sản nhé.

3. Đặc sản nổi tiếng ở miền Nam

Cá lóc mắm me là một món ăn dân dã của ẩm thực 3 miền mà đậm đà hương vị miền Tây sông nước. Cá lóc đồng tươi rói, thịt chắc ngọt, được chiên giòn rụm, thấm đẫm trong sốt me chua ngọt, cay cay, thơm lừng mùi tỏi phi. Mỗi miếng cá, kết hợp cùng cơm trắng nóng hổi, rau sống tươi mát, tạo nên một bản hòa tấu hương vị khó quên, đưa thực khách về với miền ký ức tuổi thơ bình dị.

Hay món Bánh mì nổi tiếng khắp thế giới. Đây là món ăn đường phố quen thuộc của Việt Nam, có nguồn gốc từ bánh mì baguette của Pháp, được du nhập vào miền Nam Việt Nam từ thế kỷ 19. Qua thời gian, với sự sáng tạo và nhạy bén, người Việt đã biến tấu và phát triển thành món bánh mì đặc trưng của riêng mình. Lấy cảm hứng từ ẩm thực phương Tây, nhưng món ăn đường phố này lại thu hút du khách với sự hoà quyện hương vị và kết hợp nhân bánh vô cùng thú vị, hấp dẫn.

Thưởng thức Bánh mì ba vị tại Cá Gỗ Vietnamese Restaurant, thực khách được trải nghiệm sự kết hợp mới lạ giữa ba chỉ heo quay, thịt heo xá xíu, chả bò cùng bột lọc miền Trung. Ngoài ra, từ 7:30 đến 9:30 mỗi sáng thứ 2, 4, 6 du khách có thể tham gia “Check-in cùng Mascot và thưởng vị Bánh mì Việt Nam” tại nhà hàng. Hãy cùng giao lưu, chụp ảnh với Mascot Bánh mì đáng yêu và lưu giữ những khoảnh khắc vui nhộn bên chiếc xe bánh mì nhỏ xinh, mang đậm nét truyền thống..

Miền Nam còn là thiên đường của các loại trái cây và món ngọt hấp dẫn. Những loại trái cây tươi ngon, mọng nước như xoài, sầu riêng, măng cụt, chôm chôm… làm nên thương hiệu của miền Nam. 

Dạo quanh các khu chợ hay góc phố Sài Gòn để thưởng thức ẩm thực 3 miền, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những gánh hàng rong với đủ loại chè đủ màu sắc. Ví như chè đậu đen, chè bà ba, chè chuối, chè bưởi… đều mang một hương vị riêng, ngọt ngào, béo ngậy, tan chảy trong miệng, xua tan cái nóng oi bức của miền nhiệt đới. Bên cạnh đó, những món bánh ngọt đặc sản như bánh pía Sóc Trăng, bánh bò Thốt Nốt hay chuối nếp nướng cũng được du khách yêu thích khi đến miền Nam. 

IV. Kết luận

Mỗi món ăn trong kho tàng ẩm thực 3 miền Bắc Trung Nam dù mộc mạc hay cầu kỳ, đều mang trong mình hương vị đậm đà, và để lại dư vị khó phai. Thương mời bạn đến Cá Gỗ Vietnamese Restaurant, để cùng trải nghiệm và khám phá “quốc hồn quốc túy” của vẻ đẹp văn hóa ẩm thực Việt.

———-

Thông tin liên hệ: 

Cá Gỗ Vietnamese Restaurant – Homely Litting Dining 

Địa chỉ: Tầng 3, 278 Võ Nguyên Giáp, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng

Hotline: (+84) 236 2228 666 

Fanpage: https://www.facebook.com/cagorestaurantdn 

Website: https://cago.haianbeachhotelspa.com/ 

Map: